Họ liệt kê càng nhiều ý tưởng càng tốt, sau đó mới cân nhắc đến khả năng và hiệu quả của từng ý tưởng. Bằng cách sử dụng tiến trình khoa học chính xác này, John lập bảng dữ liệu chi tiêu của mình trong vòng 3 tháng qua như sau. John dùng tháp giả thuyết sau để minh họa cho lập luận trên.
Bạn biết đấy, đứng bên ngoài mà chỉ trích thường rất dễ, nhưng bắt tay vào làm thì thật sự không đơn giản chút nào. Để kiểm tra giả thuyết đầu tiên Mình có thể giảm phần lớn chi tiêu nếu ngừng mua đĩa CD và game, John quyết định phân tích chi tiêu trong vòng 3 tháng vừa qua của cậu. Trong bài học này, chúng ta sẽ theo dõi xem Kiwi, một ngôi sao bóng đá trẻ chọn trường mới cho mình như thế nào.
Trong khi bạn tạo sơ đồ cây logic, đôi lúc bạn có thể hình dung ra một bức tranh tổng thể của vấn đề. Mọi chuyện bắt đầu khi nàng Nấm xem ban nhạc The Rolling Stones biểu diễn ở quảng trường Madison. Kiwi thầm nghĩ: Mình có thể thay đổi số phận nếu tự mình nỗ lực!.
Các giáo viên chỉ cần hỏi ba câu và ghi lại số học sinh giơ tay trả lời cho mỗi câu hỏi (và tính luôn câu trả lời của cả giáo viên): Học sinh thứ ba cũng có nhận xét tương tự: Mình không có nhiều bạn bản xứ lắm. Ông trò chuyện với Kiwi suốt hơn một tiếng đồng hồ.
Môi trường tốt để tiếp thu hai nền văn hóa, hai ngôn ngữ: Chương trình đặc biệt dành cho học sinh nước ngoài của trường Rio có vẻ hấp dẫn, nhưng nó tốt đến mức nào? Liệu việc có hơn 30 học sinh Mỹ đang theo học có thật sự có lợi không khi mình đã đến tận Brazil để trải nghiệm một nền văn hóa khác và học một ngôn ngữ mới?. Sân thể dục hơi tối và họ quá chú tâm chơi nhạc nên không nhớ chính xác những ai đã có mặt. Trong cuộc sống có rất ít thứ diễn ra hoàn hảo như kế hoạch.
Liệu John có thể mua máy vi tính nếu cậu duy trì tình hình thu nhập và chi tiêu hiện tại? Để trả lời câu hỏi này, cậu phải tính toán số tiền có được trong 6 tháng nếu giữ nguyên hiện trạng. Chắc là nó sẽ vui lắm. Rồi bỗng nhiên nàng dừng la hét và chạy đến ôm họ thật chặt mà không sao ngăn nổi những dòng nước mắt đang trào rơi trong niềm hạnh phúc chan hòa.
Dĩ nhiên, cô chẳng tiến được bước nào. Cậu cũng nhận thấy thu nhập 3 đô-la mỗi giờ nhờ dắt chó đi dạo cũng không tệ chút nào trong khi những cậu bé khác chỉ được trả có 2 đô-la khi làm công việc này. Bạn càng hiểu rõ triệu chứng và xác định nguyên nhân gốc rễ chính xác đến đâu, bạn càng có thể đưa ra giải pháp hiệu quả đến đó.
Như bạn thấy dưới đây, John dùng một sơ đồ giải quyết vấn đề để làm rõ vấn đề, giả thuyết và cơ sở, cũng như những phân tích và thông tin cần thiết. Đó là một công cụ trực quan giúp bạn xác định những nguyên nhân có thể có của một vấn đề và tạo ra rất nhiều giải pháp cho vấn đề đó. Nhưng mấu chốt là ở chỗ chúng ta thường không làm những việc tưởng như đơn giản và rõ ràng ấy.
Cũng như mọi người, có thể cậu ta sẽ nói: Mình phải cải thiện điểm số rồi cứ hy vọng đạt được điều đó mà không hề làm gì để cải thiện chúng. Thật ra đó là một kỹ năng và một thói quen mà chúng ta hoàn toàn có thể học được. Hãy nhớ đánh giá cả trọng số của từng tiêu chí đánh giá khi đưa ra quyết định cuối cùng.
Thật ra bà còn cảm ơn cậu đã dọn dẹp nhà kho. Nhạc hay đấy, nhưng các cậu cứ chơi mỗi bấy nhiêu bài lặp đi lặp lại mãi… Các cậu phải khiến khán giả háo hức, sống động. John nhận ra rằng nếu cậu có một khả năng đặc biệt, như kỹ năng thiết kế trang web chuyên nghiệp hay ngoại ngữ, cậu có thể kiếm được 6 đến 8 đô-la mỗi giờ.