Chúng ta ngỡ hành động theo lý trí, trong thực tế lại hành động theo tình cảm nhiều hơn. Chính bạn là người tôi muốn khuyên đấy. mà trong khi làm việc, ông không cho bộ máy của mình chạy hết công suất của nó đâu.
Tuy vậy, y không đến nỗi bị dày vò như kẻ muốn tới thành La Mecque mà không bao giờ bước chân ra khỏi nhà mình. Bước đầu nên rất chậm, có thể chậm một cách quá đáng nhưng phải rất đều đặn. Nó chỉ cần thay đổi công việc, chứ không cần nghĩ, trừ những lúc ngủ.
- Sao? Ông bảo tôi luyện trí óc ngoài đường đông nghẹt người ta ư? Sau cùng, khi lựa công việc đầu để làm trong giờ rưỡi buổi tối bạn chỉ nên theo sở thích va xu hướng của bạn thôi. Bạn phung-phí thời giờ quí báu của bạn ra sao tuỳ ý, sự tiếp tế cũng không vì vậy mà ngưng lại.
Bổn phận của ta là phải làm việc để nuôi thân và gia đình, là phải trả hết nợ nần và dành dụm cho nhà cửa thêm thịnh vượng. Bạn phải dùng thời gian đó để tạo sức khoẻ, lạc thú, tiền bạc, danh vọng và tu luyện tâm hồn. Từ sở về nhà bạn có cảm tưởng mệt nhọc đó (ý muốn nói ở sở ra, bạn không thấy mệt nhọc gì cả và bạn mệt không phải vì việc làm mà vì tưởng tượng).
Nó là hình hình thức của nguyện vọng chung của nhân loại: Nguyện vọng tìm hiểu thêm. Hễ chưa gắng lắm cái gì để thoả mãn ý muốn đó thì lòng ta chưa yên. Tôi đã nghe một bà vợ đau đớn, bực tức nói: "Nhà tôi cứ đúng tám giờ là dắt chó đi chơi, và đúng 9 giờ 15 là đọc sách.
Vì vậy, theo thiển ý, công việc phải làm trước hết trong ngày là coi chừng bộ óc ta làm việc. Và khi đã quyết định làm xong một công việc nào thì dù nó buồn chán đến đâu, cũng phải làm cho xong. 000 đồng một năm mà chi tiêu vẫn thiếu hụt thì đời không vì vậy mà nhất định là phải lúng túng; xắn tay áo lên, gắng sức kiếm thêm thì quỹ chi thu sẽ thăng bằng.
Người ta không phải lúc nào cũng gắng sức hoài được". Buổi tối bạn đọc một chương đi - thường ngắn lắm, không dài đâu - rồi sáng hôm sau tập trung tư tưởng vào chương ấy. Đó là trường hợp mà hoàn cảnh buộc bạn phải có năng lực rất cao để tự điều khiển một cách chuyên chế.
Chẳng hạn khu vực âm nhạc (2). Tất cả các hiền nhân của mọi thời đều đồng ý về chỗ đó. Ở đây tôi chỉ muốn nhắc các bạn bẩm sinh không yêu văn rằng không phải chỉ có văn chương là nguồn độc nhất để hiểu biết.
Chính bạn là người tôi muốn khuyên đấy. Chúng ta không suy nghĩ. Y có thể không bao giờ tới thành La Mecque.
Bạn sẽ nhìn kỹ từng nhạc cụ một và nghe thanh âm của nó; bạn sẽ biết một vài nhạc-cụ của Pháp khác của Anh ra sao, sao nhạc công này lãnh lương cao hơn nhạc công kia, mặc dầu nhạc cụ của họ không phải là thứ khó chơi như đàn vi-ô-lông. Ta hoàn toàn có thể kiểm soát bộ máy suy nghĩ của ta được. Quyết tâm ngừng công việc lại để tránh cái nguy đó, là một giải pháp vô ích.