Cái tự ngã hư ngụy hay cái tôi giả tạo do tâm trí bày đặt ra này cảm thấy dễ tổn thương, bất an, và luôn luôn tìm kiếm những thứ mới lạ khác để đồng hóa vào, để có cảm giác rằng nó vẫn luôn luôn hiện hữu. Để trắc nghiệm mức độ hiện trú, một số thiền sư nhẹ nhàng bước đến sau lưng các môn đồ rồi đột nhiên đánh họ một gậy. Nó có nghĩa là chọn cách cư ngụ trong trạng thái hiện trú thay vì trong thời gian.
Bạn ở trong trạng thái hưng phấn khi “thầu” no đủ liều ma túy; nhưng khi nghĩ rằng hay biết rằng người ấy không còn là của riêng mình nữa, bạn bèn nảy sinh hờn ghen, ý đồ chiếm hữu, cố gắng lôi kéo lại bằng thủ đoạn đe dọa tình cảm, đổ tội và phỉ báng – mà nguyên nhân chính vẫn là nỗi lo sợ mất mát. Trong số các giáo lý cổ xưa liên quan đến thân xác, chỉ còn sót lại một số mảnh vụn rời rạc, như tuyên bố sau đây của Chúa Jesus: “Toàn bộ thân xác của ngươi sẽ tràn đầy ánh sáng” chẳng hạn, hay các câu chuyện huyền thoại như niềm tin cho rằng Chúa Jesus không hề trút bỏ thân xác mà hợp nhất với nó và “lên thiên đàng” hay “thăng thiên” cùng với nó. Chẳng hạn, nữ giới có thể bị thách đố bởi người bạn đời nam không chịu phản ứng vốn sống hầu như hoàn toàn duy lý.
Sẽ có những lúc năng lượng ấy hạ thấp cũng như lên cao. Tình hình này tác động đến mọi phương diện trong cuộc sống của bạn, và đặc biệt là trong các mối quan hệ mật thiết của bạn. Những người không tìm thấy của cái chân chính của mình, nghĩa là niềm vui rực rỡ của Bản thế hiện tiền cùng với sự thanh thản sâu thẳm không gì lay chuyển nổi đều là kẻ ăn mày, cho dù họ rất giàu sang về vật chất.
Nếu bạn thấy cái bây giờ và ở đây của bạn là không thể chịu đựng được và nó khiến cho bạn thấy bất hạnh, bạn có ba giải pháp chọn lựa: tự mình rời khỏi hoàn cảnh ấy, thay đổi nó, hay chấp nhận nó hoàn toàn. Bạn tin rằng bạn chính là tâm trí của bạn. ngay khi bạn thay đổi thói quen từ trạng thái xa rời cơ thể và bị vướng mắc vào tâm trí của mình đến trạng thái lưu trú ở vơ thể và hiện trú ở cái Bây giờ, thì thân xác (tức cơ thể vật chất) của bạn sẽ cảm thấy nhẹ nhàng hơn, trong sáng hơn, và sinh động hơn.
Ngoài thời điểm này không thể có sự cứu rỗi nào nữa. Lúc ấy, bạn có thể thấy hoàn cảnh thay đổi không cần bạn phải gắng sức chút nào. Một số sẽ tấn công những người xung quanh hay gần gũi bạn, còn một số khác có thể quay lại tấn công bạn, tấn công chủ nhân của chúng.
Không có hành động tích cực chân chính nào có thể phát sinh từ trạng thái ý thức không vâng phục. Ngay đến một cơn bực dọc nhẹ nhàng nhất cũng quan trọng, cần được nhận diện và xem xét kỹ; nếu không, nó sẽ tích lũy thành các phản ứng bạn không thể thấy được. Nếu có sự xung đột hiển nhiên giữa hai bên thì ý nghĩ thường dối trá, còn xúc cảm thường thật thà.
Trong cái tĩnh lặng hiện trú của mình, bạn có thể cảm nhận được cái thực tại vô tướng và phi thời gian của chính mình như là sự sống bất thị hiện ban phát sinh khí cho thân xác của bạn. Hãy cắm rễ sâu vào bên trong. Tôi ngồi trên thùng này đã lâu lắm rồi.
Thân xác và sự chết đều thuộc về cùng một ảo tưởng do kiểu ý thức vị ngã tạo ra. Như vậy, chúng không có đối cực. Không ai có thể làm hộ cho bạn.
Bằng cách đó, bạn tách ý thức ra khỏi hoạt động của tâm trí và tạo ra một khoảng hở vô niệm, trong đó bạn rất tỉnh táo nhận biết mọi thứ, nhưng không hề suy nghĩ chút nào cả. Điều chúng ta quan tâm và cần đến chính là sự chuyển biến ý thức một cách vĩnh viễn. Thế nhưng, biết rằng bạn không trụ ở hiện tại đã là một thành công lớn lao rồi: Biết được như thế chính là hiện trú vậy – cho dù khởi thuỷ nó chỉ kéo dài được vài giây trước khi bạn lại để mất nó đi.
bạn không hiện trú triệt để. Đối với bạn, cái quầng chứa nhóm đau khổ ấy dường như giống một con quái thú nguy hiểm mà bạn không dám nhìn tận mặt, nhưng tôi bảo đảm với bạn rằng nó chỉ là một bóng ma tưởng tượng nên không sao đương cự nổi sức mạnh từ ý chí hiện trú của bạn. Ngược lại, nếu cần phải hành động, thì bạn sẽ không còn phản ứng từ tâm trí có điều kiện của mình nữa, mà phản ứng cảu bạn đối với hoàn cảnh sẽ xuất phát từ sự hiện trú hữu thức.